" รักษาอาการปวดท้องเรื้อรัง โรงพยาบาลเซเปี้ยนซ์ ดูแลคุณด้วยความใส่ใจ "

สาเหตุของอาการปวดท้องเรื้อรัง

อาการปวดท้องเรื้อรังสามารถเกิดจากสาเหตุต่างๆ ได้แก่:

1. โรคในระบบทางเดินอาหาร

โรคแผลในกระเพาะอาหารและลำไส้ (Peptic Ulcer Disease) เกิดจากกรดในกระเพาะอาหารทำให้เกิดแผล มีอาการปวดแสบกลางท้อง โดยเฉพาะเวลาท้องว่าง

โรคกรดไหลย้อน (GERD) มีอาการแสบร้อนกลางอก ปวดแน่นท้อง และมักเกิดร่วมกับอาการเรอเปรี้ยว

โรคลำไส้แปรปรวน (IBS - Irritable Bowel Syndrome) มีอาการปวดเกร็งท้อง สัมพันธ์กับพฤติกรรมการขับถ่าย

ภาวะลำไส้อักเสบเรื้อรัง (IBD - Inflammatory Bowel Disease) เช่น Crohns Disease และ Ulcerative Colitis ทำให้เกิดอาการปวดท้อง ท้องเสียเรื้อรัง และน้ำหนักลด

นิ่วในถุงน้ำดี (Gallstones) ทำให้เกิดอาการปวดท้องด้านขวาบนหลังรับประทานอาหารไขมันสูง

2. อาการปวดจากกล้ามเนื้อและเส้นประสาท (Abdominal Muscle Pain & Nerve Entrapment)

Abdominal Cutaneous Nerve Entrapment Syndrome (ACNES) เป็นภาวะที่เส้นประสาทบริเวณผนังหน้าท้องถูกกดทับ ทำให้เกิดอาการปวดจุดเฉพาะที่ มักปวดแบบแสบหรือจี๊ดๆ

Myofascial Pain Syndrome ในกล้ามเนื้อหน้าท้อง เกิดจากจุดกดเจ็บ (Trigger Points) ในกล้ามเนื้อ ทำให้ปวดร้าวไปยังบริเวณอื่น

Neuropathic Pain อาการปวดที่เกิดจากความผิดปกติของเส้นประสาท เช่น หลังการผ่าตัดช่องท้อง หรือจากโรคเบาหวาน

3. โรคในระบบทางเดินปัสสาวะ

นิ่วในไต (Kidney Stones) ทำให้เกิดอาการปวดบีบที่บริเวณเอวหรือช่องท้องด้านข้าง และอาจร้าวลงไปถึงขาหนีบ

การติดเชื้อในทางเดินปัสสาวะ (Urinary Tract Infection - UTI) อาจทำให้เกิดอาการปวดหน่วงบริเวณท้องน้อยหรือเอวร่วมกับปัสสาวะแสบขัด

กระเพาะปัสสาวะอักเสบเรื้อรัง (Interstitial Cystitis) ทำให้เกิดอาการปวดท้องน้อยเรื้อรัง โดยเฉพาะขณะปัสสาวะ

ภาวะกรวยไตอักเสบ (Pyelonephritis) ทำให้เกิดอาการปวดบริเวณหลังส่วนล่างหรือด้านข้างของช่องท้อง ร่วมกับมีไข้สูง หนาวสั่น

4. โรคในระบบอื่นๆ

โรคเยื่อบุโพรงมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis) พบในผู้หญิง อาจมีอาการปวดท้องน้อยเรื้อรัง ปวดประจำเดือนรุนแรง

ภาวะไส้เลื่อน (Hernia) ทำให้เกิดอาการปวดจากการกดทับของอวัยวะภายใน

มะเร็งในช่องท้อง เช่น มะเร็งตับอ่อน มะเร็งกระเพาะอาหาร หรือมะเร็งรังไข่

การตรวจวินิจฉัย

การวินิจฉัยต้องอาศัยการซักประวัติ ตรวจร่างกาย และการตรวจเพิ่มเติม เช่น:

• การตรวจเลือด เพื่อตรวจดูภาวะอักเสบ การติดเชื้อ หรือภาวะโลหิตจาง
• อัลตราซาวนด์ช่องท้อง (Ultrasound) ใช้ตรวจนิ่วในถุงน้ำดี ไต และอวัยวะในช่องท้อง
• เอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (CT scan) และ MRI ใช้ตรวจหาความผิดปกติของอวัยวะภายใน
• การส่องกล้องทางเดินอาหาร (Endoscopy/Colonoscopy) ใช้ตรวจแผลในกระเพาะอาหารหรือโรคลำไส้อักเสบ
• การตรวจปัสสาวะ (Urinalysis) เพื่อตรวจหาการติดเชื้อหรือภาวะนิ่วในไต
• การตรวจประเมินอาการปวดจากเส้นประสาท (Nerve Block Test) ใช้ฉีดยาชาเฉพาะที่เพื่อยืนยันว่าอาการปวดมาจากเส้นประสาทหรือไม่

แนวทางการรักษา

1. การรักษาด้วยยา

• ยาลดกรด (PPI, H2 Blockers) สำหรับโรคกระเพาะและกรดไหลย้อน
• ยาต้านการอักเสบ (NSAIDs) หรือยาแก้ปวดกลุ่มอื่นๆ
• ยาคลายกล้ามเนื้อ (Antispasmodics) สำหรับภาวะลำไส้แปรปรวน
• ยากลุ่ม Neuropathic Pain เช่น Gabapentin, Pregabalin, Mirogabalin สำหรับอาการปวดจากเส้นประสาท
• ยากลุ่ม Antidepressants เช่น Tricyclic Antidepressants (TCAs) และ Duloxetine ซึ่งช่วยบรรเทาอาการปวดเรื้อรังจากระบบประสาท
• ยาปฏิชีวนะ สำหรับการติดเชื้อทางเดินปัสสาวะ

2. กายภาพบำบัดและการปรับพฤติกรรม

• การออกกำลังกายเสริมความแข็งแรงของกล้ามเนื้อหน้าท้อง
• การใช้เทคนิค Myofascial Release เพื่อลดอาการปวดจากจุด Trigger Point
• การฝึกหายใจและโยคะช่วยลดความเครียดที่มีผลต่ออาการปวด

3. การรักษาด้วยหัตถการระงับปวด (Pain Intervention)

• Trigger Point Injection ฉีดยาชาหรือสเตียรอยด์เข้าไปที่กล้ามเนื้อที่มีจุดกดเจ็บ
• Nerve Block Injection ฉีดยาชาที่เส้นประสาทเพื่อลดอาการปวดจาก ACNES หรือ Neuropathic Pain
• Radiofrequency Ablation (RFA) ใช้คลื่นวิทยุทำลายเส้นประสาทที่นำความรู้สึกปวด เพื่อลดอาการปวดเรื้อรัง
• Botulinum Toxin Injection ใช้ฉีดในกรณีที่มีภาวะกล้ามเนื้อหดเกร็งเรื้อรัง

การรักษาที่ดีที่สุดคือการรักษาที่สาเหตุ

การรักษาอาการปวดท้องเรื้อรังที่มีประสิทธิภาพสูงสุดคือการหาสาเหตุที่แท้จริงของอาการและรักษาที่ต้นเหตุ ไม่ใช่เพียงแค่บรรเทาอาการชั่วคราว หากอาการปวดไม่ตอบสนองต่อการรักษาเบื้องต้น ควรปรึกษาแพทย์เฉพาะทางเพื่อการตรวจวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสม