แชร์

ปวดเท้าในผู้ป่วยเบาหวาน สัญญาณเตือนที่คุณไม่ควรมองข้าม!

อัพเดทล่าสุด: 27 มี.ค. 2025

อาการปวดเท้าในผู้ป่วยเบาหวาน

ผู้ป่วยเบาหวานมักเผชิญกับปัญหาปวดเท้า เนื่องจากระดับน้ำตาลในเลือดที่สูงเป็นเวลานานสามารถทำให้เส้นประสาทเสียหาย (diabetic neuropathy) และทำให้การไหลเวียนเลือดบกพร่อง อาการปวดเท้าเบาหวานมีลักษณะดังนี้:

อาการปวดแสบ ปวดร้อน: มักเกิดขึ้นที่ปลายเท้า โดยเฉพาะตอนกลางคืน
อาการชาและรู้สึกเหมือนถูกเข็มแทง: เกิดจากความเสียหายของเส้นประสาท
กล้ามเนื้ออ่อนแรง: ส่งผลให้เดินลำบากและอาจมีความเสี่ยงต่อการเกิดแผล

แผลเรื้อรังและติดเชื้อได้ง่าย: เนื่องจากการไหลเวียนเลือดไม่ดี ส่งผลให้แผลหายช้า หากปล่อยทิ้งไว้โดยไม่ได้รับการดูแล อาการปวดเท้าอาจนำไปสู่ภาวะแทรกซ้อนร้ายแรง เช่น แผลติดเชื้อเรื้อรัง และในบางกรณีอาจต้องตัดอวัยวะ

แนวทางการรักษาด้วยยาและการทำ Pain Intervention

1. การรักษาด้วยยา

ยากลุ่ม Gabapentinoids เช่น Gabapentin และ Pregabalin ใช้ลดอาการปวดจากเส้นประสาท
ยาต้านซึมเศร้า (Antidepressants) เช่น Amitriptyline หรือ Duloxetine ช่วยลดอาการปวดที่เกิดจาก neuropathy
ยาแก้ปวดที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) เช่น Ibuprofen หรือ Naproxen อาจใช้ในบางกรณี แต่ต้องระวังผลข้างเคียงต่อไตและระบบทางเดินอาหาร
ยากลุ่ม Opioids อาจใช้ในผู้ป่วยที่มีอาการปวดรุนแรง แต่ต้องอยู่ภายใต้การควบคุมของแพทย์

2. การทำ Pain Intervention

Nerve Block: การฉีดยาชาหรือสารลดอาการอักเสบรอบเส้นประสาทเพื่อลดอาการปวด
Spinal Cord Stimulation (SCS): การฝังอุปกรณ์กระตุ้นเส้นประสาทไขสันหลังเพื่อลดความเจ็บปวด
Intrathecal Drug Delivery: การให้ยาแก้ปวดทางไขสันหลังโดยตรง
Radiofrequency Ablation (RFA): การใช้คลื่นวิทยุทำลายเส้นประสาทที่ส่งสัญญาณปวด

การดูแลเท้าในผู้ป่วยเบาหวาน

เนื่องจากผู้ป่วยเบาหวานมีความเสี่ยงสูงต่อการเกิดแผลและภาวะแทรกซ้อนที่เท้า การดูแลเท้าอย่างถูกต้องจึงเป็นสิ่งจำเป็น โดยสามารถปฏิบัติตามแนวทางดังนี้:

1. การดูแลสุขภาพเท้าโดยทั่วไป

ล้างเท้าด้วยน้ำอุ่น (32-35 องศาเซลเซียส) และสบู่อ่อน ๆ เป็นประจำ
เช็ดเท้าให้แห้ง โดยเฉพาะบริเวณซอกนิ้วเท้า
หลีกเลี่ยงการแช่เท้าในน้ำร้อนหรือเย็นจัด
หมั่นตรวจสอบเท้าทุกวันว่ามีแผล ถลอก รอยแดง หรือรอยบวมผิดปกติหรือไม่
ตัดเล็บเท้าให้ตรง ไม่ลึกเกินไป เพื่อลดความเสี่ยงของการเกิดเล็บขบ

2. การป้องกันการเกิดแผลและบาดเจ็บที่เท้า

สวมรองเท้าที่เหมาะสมและพอดีกับขนาดเท้าเสมอ หลีกเลี่ยงรองเท้าคับหรือหลวมเกินไป
หลีกเลี่ยงการเดินเท้าเปล่า โดยเฉพาะบนพื้นแข็งหรือร้อนจัด
หลีกเลี่ยงการใช้แผ่นรองเท้าหรืออุปกรณ์ที่ทำให้เกิดแรงกดทับบริเวณใดบริเวณหนึ่งของเท้า

3. การดูแลรักษาความชุ่มชื้นของเท้า

ใช้ครีมบำรุงเท้าเพื่อป้องกันผิวแห้งและแตก แต่ควรหลีกเลี่ยงการทาครีมบริเวณซอกนิ้วเท้าเพราะอาจทำให้เกิดเชื้อรา

4. การควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด

ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ เพื่อลดความเสี่ยงของภาวะแทรกซ้อนที่เท้า
รับประทานอาหารที่เหมาะสม ออกกำลังกายสม่ำเสมอ และใช้ยาตามแพทย์สั่ง

ข้อสรุป

อาการปวดเท้าเบาหวานเป็นภาวะที่พบได้บ่อยและอาจส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของผู้ป่วย หากไม่ได้รับการดูแลอย่างเหมาะสมอาจนำไปสู่แผลเรื้อรังและภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง การดูแลเท้าอย่างถูกต้อง ตรวจสอบเท้าทุกวัน และควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดเป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยลดความเสี่ยงและทำให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น นอกจากนี้ การรักษาด้วยยาและเทคนิค Pain Intervention สามารถช่วยบรรเทาอาการปวดได้อย่างมีประสิทธิภาพ ภายใต้การดูแลของแพทย์เฉพาะทาง